Partner Field Factors wint Urban Water Challenge

Regenwater gebruiken om steden klimaatbestendig te maken. Dat is wat de Delftse start-up Field Factors doet. Uit inzendingen van over de hele wereld won Field Factors met hun Bluebloqs-systeem dit jaar de Urban Water Challenge: maar liefst 100.000 dollar!

De Urban Water Challenge is alleen gericht op de watersector. De internationale wedstrijd wordt sinds drie jaar georganiseerd door de non-profitorganisatie Imagine H2O, die wereldwijd waterinnovaties wil stimuleren. De jury koos de Bluebloqs-technologie als de beste duurzame innovatie. De concurrentie was groot: er waren 235 inzendingen uit 44 landen. Met het systeem wordt hemelwater in de stad opgevangen, gezuiverd en ondergronds opgeslagen. Het water heeft na de zuivering een zo hoge kwaliteit dat het voor veel doelen kan worden gebruikt.

Maar waarom is hergebruik van regenwater zo belangrijk? Wilrik Kok van partner Field Factors vertelt: '55% van de wereldbevolking woont in stedelijk gebied. En deze steden raken steeds voller. De ruimte is schaars, de vraag naar zoetwater neemt toe en de druk op drinkwaterbedrijven daarmee ook. Klimaatverandering zorgt voor weersextremen als droogte en hevige regenbuien. Regenwater afvoeren is niet meer van deze tijd. Wij ontwerpen circulaire watersystemen, waarmee regenwater veilig kan worden hergebruikt, speciaal ontwikkeld voor stedelijk gebied’.

Snijvlak tussen water en design

Bij het realiseren van circulaire watersystemen in de stad komen een aantal aspecten kijken. Steeds meer partijen zoeken een oplossing voor specifieke wateropgaven, zoals wateroverlast, het duurzaam afvoeren of het hergebruiken van regenwater. Met het Bluebloqs-systeem wordt hemelwater in de stad opgevangen, gezuiverd en ondergronds opgeslagen. Het grootste gedeelte bevindt zich ondergronds en is dus onzichtbaar. Het zichtbare deel, het waterzuiverende biofilter, ziet eruit als een grote plantenbak. Het gezuiverde water is van goede kwaliteit zodat je het voor verschillende doelen kunt inzetten. Denk aan het irrigeren van stedelijk groen, het besproeien van sportvelden of voor fonteinen in de stad.

Bluebloqs raakt het snijvlak van design en water. Zij leveren systemen die ruimtelijk inpasbaar zijn en grootschalig hergebruik van regenwater mogelijk maken. Wilrik Kok: “Hierdoor verandert de waterketen op locatie en per project. Ons systeem brengt ketenbreed stakeholders bij elkaar in één proces. We combineren daarbij stedelijk waterbeheer en landschapsarchitectuur om steden klimaatadaptief in te richten.”

Het systeem bestaat uit 5 stappen.

  1. Opvangen
    Regenwater wordt opgevangen van verhard oppervlak. Dit kan via oppervlakkige infiltratie en straatkolken.
  2. Vasthouden
    Het opgevangen regenwater wordt afgevoerd naar oppervlaktewater, waar het wordt vastgehouden.
  3. Zuiveren
    Het water wordt gezuiverd met een biofilter. De zuivering wordt integraal ontworpen, zodat de planten en materialen een geheel vormen.
  4. Opslaan
    Via een eerste bron wordt het regenwater langzaam en gecontroleerd in de watervoerende lagen gebracht.
  5. Gebruiken
    Met een tweede bron wordt het water onttrokken en kan het gebruikt worden voor doeleinden waar een alternatief voor drinkwater kan worden toegepast. Het water kan, mits voldoende verblijftijd in de ondergrond, gebruikt worden om kinderen mee te laten spelen, of voor andere (recreatie)doeleinden waar drinkwater kan worden vervangen door regenwater.

Waterkwaliteit in de stad

Het biofilter vormt een belangrijk onderdeel van het systeem. Hemelwater mag namelijk niet zomaar worden geïnfiltreerd in het eerste watervoerend pakket, maar het moet eerst gezuiverd worden. Hemelwater is niet zo schoon als het lijkt. Omdat er nog veel te onderzoeken valt, werkt Field Factors veel samen met de Technische Universiteit van Delft en kennisinstelling KWR. De zuiveringsprestatie van Bluebloqs wordt via verschillende demo’s in Nederland, België en Spanje onderzocht en gevalideerd binnen het lopende EIT Climate KIC project Bluebloqs Circular Watersystems.
 

Projecten in de regio

In onze eigen regio Delfland kent Field Factors al meerdere projecten:

[1] Plein | Spangen Rotterdam
Het eerste project op volledige schaal is in 2018 in de Rotterdamse wijk Spangen gerealiseerd. Het voetbalveld in het stadion van Sparta wordt besproeid met het gezuiverde en opgeslagen hemelwater.

[2] Park | Cromvliet, Den Haag
Een tweede systeem in het Cromvlietpark in Den Haag is binnenkort klaar en is in de loop van 2021 operationeel. Er wordt 30.000 m3 water geïnfiltreerd. Hiervan wordt 10.000 m3 regenwater straks ingezet voor de moestuintjes en een kinderboerderij. Doordat regenwater wordt opgeslagen in het eerste watervoerende pakket is het tweede watervoerende pakket beschikbaar voor een WKO-installatie. Energie en water zijn zo uitstekend te combineren. Belangrijk hierbij is de goede onderlinge afstemming tussen de verschillende adviseurs en beheerders.

[3] Wijk | Pijnacker-Nootdorp
De wijk Klapwijk in Pijnacker-Nootdorp lijdt onder bodemdaling door wisselende grondwaterstanden en het lokaal uitdrogende veen. De gemeente wil de wijk meer klimaatbestendig maken door regenwater binnen de wijk te beheren. Klapwijk ligt aan de achterkant van het regionale watersysteem, waardoor de aanvoer en afvoer van zoetwater is vertraagd. De Urban Waterbuffer beheert regenwater binnen de projectgrens, door regenwater te zuiveren en in diepere watervoerende lagen op te slaan. In perioden van droogte wordt het overtollige water beschikbaar gesteld en wordt dit binnen Klapwijk gebruikt om het grondwater op peil te houden. Dit gebeurt door middel van Actief Grondwaterpeilbeheer (AGB). Met AGB wordt een constanter grondwaterpeil aangehouden, waarmee zettingen, grondwateronderlast en groensterfte in droge perioden worden verminderd.